ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΑΤΡΟΣ
Η ειδικότητα της ΦΙΑ ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το 1936 και η αντίστοχη εταιρεία δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ το 1947. Η ειδικότητα προέκυψε κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου από την ανάγκη περίθαλψης τραυματιών, ακρωτηριασμένων και γενικότερα ασθενών οι οποίοι εμφάνιζαν λειτουργικά ελλείμματα.
Η εκπαίδευση των φυσιάτρων στην Ελλάδα περιλαμβάνει Παθολογία, Νευρολογία και Ορθοπαιδική(6 μήνες στο κάθε τμήμα). Στη συνέχεια οι υποψήφιοι φυσίατροι εκπαιδεύονται 3,5 χρόνια σε κλινική Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης. Η ειδικότητα απευθύνεται κυρίως σε ασθενείς με λειτουργικά ελλείματα, τα οποία εμφανίζονται μετά από ατυχήματα ή αρρώστιες.
Οι φυσίατροι εκπαιδεύονται με σκοπό την αποκατάσταση των ασθενών μετά από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, κακώσεις νωτιαίου μυελού, πολυνευροπάθειες (Guillen Barre κ.α.)καθώς και την αποκατάσταση χρόνιων παθήσων όπως καρδιακή και αναπνευστική ανεπάρκεια, ρευματικές παθήσεις, σκλήρυνση κατά πλάκας, νευροεκφυλιστικές παθήσεις (πάρκινσον) και μυοπάθειες.
Επιπρόσθετα οι φυσίατροι ασχολούνται με την περιφερική αγγειοπάθεια, αποκατάσταση ασθενών με καρκίνο, ή εγκαύματα, με επώδυνα σύνδρομα άνω ή κάτω άκρων ή σπονδυλικό πόνο, χρόνιο πόνο όπως επίσης και σπαστικότητα, νευρογενές έντερο και κύστη, οστεοπόρωση και πρόληψη ή αντιμετώπιση κατακλίσεων δέρματος. Τέλος υπάρχουν εξειδικευμένοι φυσίατροι οι οποίοι ασχολούνται με την εγκεφαλική παράλυση.
Σε οργανωμένο κέντρο αποκατάστασης αλλά και σε ανάλογες μικρές μονάδες λειτουργεί η διεπιστημονική ομάδα αποκατάστασης, η οποία αποτελείται από τον συντονιστή φυσίατρο, τον φυσιοθεραπευτή, τον εργοθεραπευτή, τον λογοθεραπευτή, τον γυμναστή και τον ειδικό ορθωτικών ναρθήκων ή προσθετικών μελών. Επίσης στην ομάδα μπορεί να ανήκει ψυχολόγος και κοινωνικός λειτουργός. Οι φυσίατροι εκπαιδεύονται από την αρχή, με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της διεπιστημονικής ομάδας και γι αυτό τον λόγο η συνεργασία και η ομαδικότητα αποτελούν σημαντικά προτερήματα.
Οι φυσίατροι, εκτός από τη λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση και την εκτίμηση των εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων κατά την εξέταση του ασθενούς, πρέπει να ενημερώνονται για τις δραστηριότητες του (κοινωνικές, οικογενειακές, ψυχαγωγικές) με στόχο την άμεση επιστροφή του ασθενούς στην προηγούμενη λειτουργική του κατάστασή. Επιπρόσθετα το πρόγραμμα αποκατάστασης θα πρέπει να πλησιάζει τους στόχους του ασθενούς, ώστε να έχει την πλήρη στήριξή του.
Τα προγράμματα αποκατάστασης επαναξιολογούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα και τροποποιούνται ανάλογα με τα προβλήματα και τους στόχους του ασθενούς. Η αντιμετώπιση είναι η ίδια είτε πρόκειται για ασθενή με αγγειακό εγκεφαλικό, είτε για ασθενή με οξύ ή χρόνιο πόνο. Επομένως ελέγχεται η προηγούμενη λειτουργική κατάστασή και γίνεται η ανάλογη προσπάθεια προσέγγισης.
Τι είναι οι Ειδικοί Φυσίατροι;
Πρόκειται για ιατρούς οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί στην ειδικότητα αυτή σε 4 βήματα. Αρχικά κάνουν 6 μήνες παθολογία, 6 μήνες νευρολογία, 6 μήνες ορθοπαιδική και μετά συμπληρώνουν 3,5 χρόνια σε κλινικές Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης. Σε αυτές, οι ιατροί έχουν την ευθύνη ασθενών οι οποίοι έχουν υποστεί σημαντική,μερική ή ολίκη, απώλεια της λειτουργικότητας τους και οργανώνουν το πρόγραμμα αποκατάστασης με στόχο την βελτίωση των λειτουργικών δυνατοτήτων του ασθενούς.
Οι φυσίατροι ελέγχουν τους ασθενείς τους τόσο ιατρικά, όσο και σωματικά (λοιμώξεις διατροφή) για να μπορούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα αποκατάστασης και συγχρόνως συντονίζουν τις συναντήσεις της ομάδας αποκατάστασης για την επίτευξη των στόχων του ασθενούς.
Οι δράσεις αυτές των φυσιάτρων γίνονται κατά τη διάρκεια της ειδικότητάς τους. Όμως στο ιδιωτικό ιατρείο οι φυσίατροι συνήθως αντιμετωπίζουν ασθενείς με χρόνιο πόνο και μυοσκελετικά προβλήματα άνω, κάτω άκρων και σπονδυλικής στήλης. Η εκπαίδευση στον έλεγχο της κίνησης (motor control) και η μάθησή της (motor learning) γίνεται στο ιατρείο για την βελτίωση των ασθενών με πόνο. Ιδιαίτερα, τους ασθενείς με χρόνιο πόνο οι φυσίατροι προσπαθούν να τους εντάξουν στις προηγούμενες τους δραστηριότητες.
Τι διαφέρει το φυσιατρικό ιατρείο από άλλα ιατρεία;
Η βασική διαφορά των φυσιάτρων είναι η πολυσχιδής εκπαίδευσή τους, καθώς έχουν εκτεθεί και έχουν αντιμετωπίσει στις διαφορετικές κλινικές που ειδικεύονται (παθολογία, νευρολογία, ορθοπαιδική) περιστατικά με διαφορετικά προβλήματα και διαφορετικές διαγνώσεις.
Έτσι είναι ικανοί να αντιληφθούν προβλήματα και διαγνώσεις από περισσότερα συστήματα. Η εκπαίδευσή τους περιλαμβάνει συγκεντρώσεις της ομάδας αποκατάστασης, η οποία οργανώνει και υλοποιεί το πρόγραμμα αποκατάστασης. Έχουν λοιπόν στη βάση της εκπαίδευσής τους τη συνεργασία με άλλες ειδικότητες ή θεραπευτές και την ομαδικότητα για την αντιμετώπιση των περιστατικών.
